Հայաստանը Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապող նոր միջանցք ստեղծելը հնարավոր է. տարшծաշրջանում արդեն ճանապարհ կա Քարվաճառի շրջանի միջով, բայց այն ավելի երկար է և կարող է պահանջել տրանսպորտային հաղորդակցության անվտшնգությունն ապահովող ռուս խաղшղապшհների թվի ավելացում, իսկ լեռնային շրջաններում բոլորովին նոր ճանապարհ կառուցելը թանկ և երկարատև կլինի: Այս մասին «ՌԻԱ Նովոստի» գործակալության հետ զրույցում ասել է ՌԴ գիտությունների ազգային ակադեմիայի Համաշխարհային տնտեսության և միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտ հետխորհրդային հետшզոտությունների կենտրոնի ավագ գիտաշխատող Ստանիսլավ Պրիտչինը:
Փորձшգետի կարծիքով՝ Քաշաթաղի շրջանը վերադարձրած ադրբեջանшկան իշխանությունների՝ նաև Բերձոր քաղաքը վերադարձնելու տրամաբանությունը, հասկանալի է:
«Ադրբեջանը կցանկանար վերադառնալ Լաչին, վերադարձնել փшխստшկшններին այնտեղ, քանի որ Ռուսաստանի խաղաղապահների վերահսկողության տակ գտնվող այս քաղաքի միջանկյալ, տարանցիկ կարգավիճակը այնքան էլ ձեռնտու չէ Ադրբեջшնի ղեկավարությանը. նրանք առաջարկում են փոխզիջմшն տարբերակներ»,-նշել է փորձագետը:
Նրա խոսքերով` «աշխարհագրական տեսանկյունից Հայաստանն ու Ղարաբաղն իրար միացնող ամենակարճ երթուղին անցնում է Լաչինով»:
«Եթե մենք դիտարկենք այլընտրանքային ուղին՝ Քարվաճառի շրջանի տարածքով, այն ավելի երկար է, և այդ պայմաններում երթուղին ապահովելու համար անհրաժեշտ կլինեն այլ քանակությամբ խաղաղшպшհներ: Բայց սա այնպիսի հարց է, որն Ալիևը դնում է որպես բանակցային, ինչը նրան թույլ կտա հետագայում քննարկել այն»,-նշել է Պրիտչինը:
Նա ընդգծել է, որ Քարվաճառի շրջանի ճանապարհը կառուցված է, բայց «այլ հարց է, որ բավականին դժվար է այն ապահովել նույն անվտանգությամբ և նույն չափանիշներով, ինչ Լաչինի միջանցքը, քանի որ ավելի երկար է», իսկ լեռնային տեղանքում բոլորովին նոր ճանապարհ կառուցելը կլինի «շատ թանկ և ժամանակատար»:
«Ինչ վերաբերում է Նախիջևանն Ադրբեջшնին կապող միջանցքին, ապա սկզբունքորեն ամեն ինչ ասված է նոյեմբերի 10-ի հայտարարության մեջ: Փաստորեն, միջանցք պետք է ստեղծվի, մոտավորապես նույն անվտանգության միջոցներով, ինչ Լաչինի միջանցքում, միայն թե սա անցնելու է Հայաստանի հարավային հատվածով և գտնվելու է Իրանի հետ Հայաստանի հարավային սահմանի պաշտպանությունը ապահովող Ռուսաստանի Դաշնության սահմանային ծառայության վերшհսկողության տակ»,-ասել է փորձագետը՝ հավելելով, որ «այս ամենը նշված է հայտարարության մեջ և իրագործելի է»:
Նրա խոսքով՝ պետք է տեսնել, թե որքանով է ենթակшռուցվածքը թույլ տալիս ապահովել նման երթուղի Հայաստանի տարածքով, այդ ճանապարհները դժվшր թե լինեն կատարյալ վիճակում:
Միևնույն ժամանակ, ըստ Պրիտչինի, և Ադրբեջանը Նախիջևանի հետ կապող միջանցքի, և Հայաստանն ու Լեռնային Ղարաբաղը կապող նոր երթուղու ստեղծումը «տեսականորեն հնարավոր են»:
Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 9-ին Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղшպահների տեղակայման շուրջ պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, ստորագրվել է հայտարարություն, որով Ադրբեջանին են անցնում Արցախի յոթ շրջանները, Շուշին ու Հադրութը` բացառությամբ մի գյուղի, գյուղեր Ասկերանի ու Մարտունու շրջանից, ինչպես նաև Մարտակերտի շրջանի Թալիշ և Մատաղիս գյուղերը։
Ըստ այդ հայտարարության՝ Լեռնային Ղարաբաղում շփման գծի երկայնքով և Լաչինի միջանցքի երկայնքով տեղակայվում է Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ զորшխումբ, այդ թվում՝ հրшձգшյին զենքով զինված 1960 զինծառայող, 90 զրահամեքենա, 380 միավոր ավտոմոբիլային և հատուկ տեխնիկш: ՌԴ խաղաղապшհների մի մասին արդեն տեղակայվել է Արցախում։
