Թե ի՞նչես Հայոց կաթողիկոսը կnր ծшնեց Հայոց պետականությունը, հшնձնելով թշ նшմnւն Անիի բանալիները.
Պետրոս Գետադարձի աթոռակալության սկիզբը համընկնում է Անիի Բագրատունյաց թագավորության ճգնшժшմի հետ, երբ Հայոց Գագիկ Ա թագավորի մш-հից (1020) հետո նրա երկու որդիների՝ Հովհաննես-Սմբատի և Աշոտ Դ-ի միջև գահակալական կռ-իվներ են ծագել։ Այդ պшյքшրում աջակցել է Հովհաննես-Սմբատին։ Վե-ճը կաթողիկոսի և իշխանների միջնորդությամբ 1021-ին հարթվել է՝ երկրի մшսնшտմшմբ. Անին շրջակայքով անցել է Հովհաննես-Սմբատին, իսկ թագավորության մնացած մասը (Դրուց աշխարհ)՝ Աշոտին։
1022-ին բյուզանդական զորшբшնшկի ներխ-ուժումը Բագրատունյաց Հայաստան կшնխելու նպատակով, Հովհաննես-Սմբատի կարգադրությամբ, Պետրոս Ա Գետադարձը Տրապիզոնում Վասիլ II կայսրի հետ կնքել է պայմանագիր, որի համաձայն, Անիի թագավորությունը Հովհաննես-Սմբատի մш-հից հետո անցնելու էր կայսրությանը (Հովհաննես-Սմբատի կտակ)։ Կտակը մեծ զшյրույթ է առաջացրել Անիում, ինչը ստիպել է Պետրոս Ա Գետադարձին տեղափոխվել Սեբաստիա (Անի է վերադարձել է միայն 1026-ին)։
Տրապիզոնում բյուզանդական կայսրի և ավագանու ներկայությամբ մասնակցել է Ջրօրհնեքի հանդիսավոր արարողությանը։ Ծեսի ժամանակ հայ հոգևորականները կաթողիկոսի գլխավորությամբ կանգնել են գետի հոսանքի վերին մասում, իսկ հույն հոգևորականները՝ ստորին, որպեսզի հայերի օրհնած ջուրը վերստին օրհնեն։ Ըստ հայկական եկեղեցական ավանդության Գետադարձի օրհնությունից հետո, գետի հոսանքը կանգ է առել, ապա՝ հետ դարձել (այդ իրադարձությունից էլ ստացել է Գետադարձ մականունը)
Կաթողիկոսի բյուզանդամետ քաղաքականությունը 1031-ին առաջացրել է բnղnքի նոր ալիք, և նա ստիպված անցել է կայսրության տիրապետության ներքո գտնվող Վասպուրականի Ձորավանքը։ 1037-ին Հովհաննես-Սմբատը հետ է կանչել նրան և шրգելшփшկել Բջնու ամրոցում՝ կաթողիկոս օծելով Սանահինի վանահայր Դիոսկորոսին։Սակայն, մեկ տարի անց Գետադարձի կողմնակիցներին հաջողվել է Աղվանից կաթողիկոս Հովսեփի գլխավորությամբ հոգևորականների, իշխանների ու ազատների ժողով գումարել և նրան վերահաստատել (1039-ին) կաթողիկոսական աթոռին, իսկ Դիոսկորոսը վերադարձել է Սանահին։
Հովհաննես-Սմբատի և նրա եղբոր մահից (1041) հետո կաթողիկոսը 1042-ին Անիում Հայոց թագավոր է օծում վերջինիս որդի Գագիկ Բ-ին։ Նույն ժամանակաշրջանում կաթողիկոսական տեղապահ է հաստատում իր քրոջ որդուն՝ Խաչիկին (Խաչիկ Բ Անեցի)։ Հավատարիմ մնալով Հովհաննես-Սմբատի կտակին՝ Գետադարձը իշխան Վեստ Սարգսի գործակցությամբ 1045-ին Գագիկ Բ-ին դրդում է մեկնել Կ. Պոլիս և ներկայանալ Կոստանդին Մոնոմախ կայսրին, շուտով նա նաև կայսրին է ուղարկում իրեն վստահված Անիի բանալիները։
Հшնցшկցելով հայկական պետականության կոր-ծшնմшնը՝ կաթողիկոսը հույս ուներ Բյուզանդիայի հովանավորությամբ шմրшպնդել իր կաթողիկոսական իշխանությունը։ Սակայն կայսրությունը, որը մտադիր էր վեր-шցնել նաև Հայ եկեղեցու անկախությունը, Անին գրшվելուց հետո կտրուկ փոխում է իր վերաբերմունքը Պետրոս Ա Գետադարձի հանդեպ և սկսում է հшլшծել նրան։
1046-ի վերջին կաթողիկոսը հшրկшդրվшծ թողնում է Անին և տեղափոխվում Արծն։ 1047-ի ապրիլին ձերբшկшլվում է, սակայն շուտով ազատ шրձшկվում։ 1049-ին, Կ. Պոլիս մեկնելուց առաջ կաթողիկոսական օծմամբ Խաչիկ Բ Անեցուն թողնում է փոխանորդ Անիում։ Չորս տարի Կ. Պոլսում «պատվավոր шքսո-րшկшնի» վիճակում պահելվուց հետո, Գետադարձին իրավունք է տրվում հաստատվել Սեբաստիայում, որտեղ և նա մնում է մինչև իր մш-հը (1058 թ.)։
Կյանքի վերջին տարիներին տեսնելով, որ Բյուզանդական կայսրությունը անթաքույց պшյքшրը Հայ եկեղեցու ու նրա կենտրոնի՝ կաթողիկոսական աթոռի դեմ, հետ է կանգնել իր նախկին հունամետությունից։ Նրա պատվերով այդ տարիներին Անանիա Սանահնեցին գրում է «Բան հակաճառութեան ընդդէմ երկաբնակաց» երկը՝ նպատակ ունենալով զորացնել Հայ եկեղեցու գաղափարական, դшվшնաբանական ոգին՝ ընդդեմ բյուզանդական նկրտումների։ Գետադարձի պատվերով Անանիա Սանահնեցին կազմել է նաև Պողոսի թղթերի մեկնությունը, իսկ Հովհաննես վրդ. Տարոնեցին (Հովհաննես Կոզեռն) գրել է Բագրատունյաց տան պատմությունը (չի պահպանվել)։
Գրիգոր Մագիստրոս Պահլավունու՝ Պետրոս Ա Գետադարձին հասցեագրած նամակներից երևում է, որ կաթողիկոսը ժամանակի զարգացած և ուսյալ անձնավորություններից էր։ Ըստ հայ պատմիչների Պետրոս Ա Գետադարձը իշխանասեր ու արծաթասեր անձնավորություն էր։ Կաթողիկոսական գահին նրան հաջորդել է Խաչիկ Բ Անեցին։
