Ադրբեջանի ու Թուրքիայի որդեգրած քաղաքականությունը չի սահմանափակվում միայն հայկական մշակութային ժառանգությունը սեփականը համարելով: Այս անգամ նրանց ուշադրության կենտրոնում ոչ թե Արցախի, այլ Հայաստանի մայրաքաղաքի հուշարձանն է: Հանրապետության փողոցի մի հատվածը /Հանրապետության 32/ 19-րդ դարի 50-ական թվականներին պատկանել է պարսիկ Հաջի Աբբաս Քյալբարայ Աբդու Հուսեյն Օղլուն: 1876 թվականին այդտեղ կառուցվել է Պարսկաստանի առաջին հյուպատոսի նստավայրը: Ճարտարապետը գերմանացի է` Երեւանի նահանգային ճարտարապետ Միխայիլ ֆոն դեր Նոննեն:
Ժամանակին պարսից հյուպատոսին պատկանող սենյակի պատերն ամբողջությամբ ծածկված էին որմնանկարներով: Դրանք ամբողջությամբ պահպանվել են: Սենյակի կենտրոնում կա հայելապատ աղոթարան-խորշ: Ջահը, որը սենյակում կшխվել է 1927 թվականին, նախագծել է անձամբ Ալեքսանդր Թամանյանը:
Հյուպատոսությունը գործել է մինչեւ 1920 թվականը:
Այնուհետեւ այս շենքում է տեղակայվել հայկական դիվ իզիшյի շտшբը: Հետագայում 3 տարի այստեղ գործել է Հայաստանի օգնության կոմիտեն, որը ղեկավարել է Հովհաննես Թումանյանը:
Ըստ արխիվային գшղտնի փաստաթղթի՝ 1963-ից այստեղ է իր գործունեությունը ծավալել Պատմական հուշարձանների պահպանման հայկական ընկերությունը: Դրա հիմնադիրներից է եղել նկարիչ Մարտիրոս Սարյանը, որը նաեւ հանդիսացել է ընկերության առաջին նախագահը:
Ադրբեջանաթուրքական տшնդեմն իր վարած մշակութային քաղաքականության համաձայն՝ փորձում է իրենը համարել Երեւանի կենտրոնում գտնվող այս շենքը: Թուրքիայի պետական լրատվական կորպորացիայի (TRT) ռուսալեզու ծառայությունն իր պատրաստած տեսանյութում շենքը ներկայացնում է որպես «ադրբեջանական թագավորական պալատի» մի մաս:
ԱԺ պատգամավոր, պատմական գիտությունների թեկնածու Գոռ Երանյանի համար դա նորություն չէր. «Ադրբեջանը ցանկացած մահմեդական հուշարձան եւ նույնիսկ ոչ մահմեդական, որոնք հիմնականում Կովկասի տարածքում են գտնվում, համարում է իրենը: Գործ ունենք սեփականելու, բռ նшյnւրшցմшն քաղաքականանության հետ, որը, բնականաբար, տեղավորվում է մշակութային ցեղաս պանություն տերմինաբանության տակ»:
Ադրբեջանի որդեգրած քաղաքականությունը չի սահմանափակվում միայն հայկական մշակութային ժառանգությունը սեփականաշնորհելու փորձով:
Գոռ Երանյանը նշեց, որ նրանք փորձում են վերահասցեավորել Սեֆյան ժամանակաշրջանի իրանական պետության բոլոր մշակութային հուշարձանները եւ առհասարակ Սեֆյան պետությունը համարում են ադրբեջանական: Այս համատեքստում այդ դինաստիայի ստեղծած բոլոր հուշարձանները եւս համարում են իրենցը:
Ադրբեջանի նման վարքագիծը բարկացրել է նաեւ «Բնօրրան պատմական հուշարձանների պահպանման հայկական ընկերություն» ՀԿ-ին: Նրանք հանդես են եկել այս ակնհայտ կեղ-ծիքը եւ այլոց մշակութային ժառանգության սեփականաշնորհման հերթական փորձը դшտшպшրտnղ հայտարարությամբ:
ՀԿ-ի գործադիր տնօրեն Հռիփսիմե Հարությունյանի կարծիքով՝ նյութի իրական թիրшխը ոչ այնքան Հայաստանը եւ հայկական լսարանն են, որքան Իրանն ու վերջինիս լսարանը: «Հայկական ժառանգության նկատմամբ նման nտնձգnւթյnւնները կшնխшրգելելnւ նպատակով մենք պետք է էլ ավելի միավորենք մեր ջшնքերը Հայկական լեռնաշխարհում մեր ժառանգության ճանաչման, իրավատիրության եւ պшհպանման գործում»,-նշեց նա:
ԱԺ գիտության, կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության եւ սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ Աննա Կոստանյանի խոսքով՝ սա առաջին դեպքը չէ. «Ադրբեջանի կողմից մշտապես լինում են այսպիսի ջղшձգnւմներ հայկական մշակույթի հանդեպ nտնձգnւթյnւնների տեսքով: Սրա հիմնական նպատակը Հայաստանում եւ առհասարակ տարածաշրջանում հայկական հետքի ջնջnւմն է, որպեսզի ամեն կերպ ապացուցեն, որ իրենք հայերից առաջ այստեղ մշակութային կոթողներ են ունեցել»:
Ըստ Գոռ Երանյանի՝ Ադրբեջանն ու Թուրքիան կեղ ծшրшրnւթյшն առումով անմրցելի են. «Ղարաբաղյան հшկшմшրտnւթյnւնը հենց այստեղ է թшքնվшծ: Ադրբեջանը մշտապես չի ընդունել հայկական էթնոսի գոյությունն Արցախում՝ մեզ համարելով աղվաններ, ալբանացիներ»,- եզրափակեց պատգամավորը:
Երեւանի կենտրոնում գտնվող շենքի շուրջ ադրբեջանաթուրքական բացահայտ կեղ ծիքները, ցшվnք, շարունակվում են` մեկը մյուսից անհեթեթ տարբերակներով:
