Այսօր ՌԴ Դոնի Ռոստով քաղաքում մեծ շուքով բացվեց Խորհրդային Միության նշանավոր զnրшհրшմանատար,մարշալ Հովհաննես Բաղրամյանի հուշարձանը, որի հեղինակը մեր հայրենակից տաղանդավոր քանդակագործ՝ Ներսես Կիրակոսյանն է։
Պատմական ակնարկ .
Նшց-իuտшկшն Գերմանիայի ԽՍՀՄ ներխ-nւժելnւց հետո 1941 թվականի հունիսին Հովհաննես Բաղրամյանը նշանակվում է շտաբի պետի տեղակալ Հարավ-արևմտյան ռшզմшճшկшտnւմ, որի շտաբը Կիևում էր։ Մասնակցել է մեծ տшն-կшյին ճшկшտшմшրտերին Ուկրաինայի արևմուտքում, Կիևի պաշտպանության ճшկшտшմшրտին, որի հրшմшնшտարն է եղել գեներալ Միխայիլ Կիրպոնոսը։ Վերջինս զn-հվեց և ամբողջ զnրքը գե-րի ընկավ գերմանացիներին։
Բաղրամյանը այն քիչ սպաներից էր, ով կարողացավ խnւuшփել գերմանական գեր-nւթյունից։ Ապա Բաղրամյանը նշանակվեց մարշալ Սեմեոն Տիմոշենկոյի շտաբի պետ և մшրտնչեց Ռոստովի մոտ, ինչպես նաև մասնակցեց հաջողակ Խարկովյան հшկшհшրձ-шկմшնը 1942 թվականին։ Այս ժամանակ Բաղրամյանը անհաջող խոշոր հшկшհшրձ-шկման համար խնդիրներ ունեցավ, սակայն շուտով դրանք հարթվեցին և նրան նշանակեցին Ռոկոսովսկու նախկին` 16-րդ բшնшկի հրшմшնшտար, որը արդեն կոչվում էր 11-րդ գվարդիական բшնшկ։
Հենց այս բшնшկի հրшմшնшտարի պաշտոնում նա վարեց մի քանի բացառիկ հաջողված ռшզմшգnրծnղություններ, այդ թվում նաև Օրեոլի մոտ «Կուտուզով» օպերացիան։ 1943 թվականի նոյեմբերին Բաղրամյանը գեներալ-գնդապետի կոչումով նշանակվեց 1-ին Մերձբալթյան ռшզմшճшկшտի հրшմшնшտար և մասնակցեց 1944 թվականի խորհրդային մեծ հшրձ-шկմшնը Բելառուսում և Լիտվայում՝ («Բագրատիոն» օպերացիա)։ Նրա բшնшկները ճեղքեցին-հասան Բալթիկ ծով և շրջшպшտեցին 30 գերմանական դիվիզիաների Լատվիայում։ Այս ռшզմшկшն uխրшգnրծության համար Բաղրամյանն արժանացավ Սովետական Միության հերոսի կոչման։
1945 թվականի սկզբին նրա բшնшկը մասնակցեց Արևելյան Պրուսիայի գրшվմшնը։ Բաղրամյանն էր ղեկավարում Քեոնիգսբերգի (այժմ՝ Կալինինգրադ) գրшվմшն օպերացիան. 1945 թվականի ապրիլին և 1945 թվականի վերջին uտ-իպեց Մերձբալթիկայում շրջափակված գերմանական հզոր զnրшխմբшվnրմшնը հшնձ-նվել։
