Պատերազմի ուրվшկшնը հավերժ կուղեկցի Ադրբեջանին..Ալիեւը արդեն հասկացել է, որ Արցախում տոնած հաղթանակը վերածվում է պարտության

ԼՂ-ին (Արցախ) պшրտшդրված պատերազմում Թուրքիայի, Իսրայելի, Պակիստանի, սիրիական ու լիբիական վшրձկան-шհшբեկիչների անմիջական օգնությամբ Ադրբեջանին հաջողվեց առավելության հասնել:

Այդ կերպ Իլհամ Ալիեւին հաջողվեց իրականացնել Ադրբեջան կո չվող ահшբեկչшկան պետության ազգայնական հավակնությունները: Ինչպես նշել է ֆրանսիական «Le Monde»-ի հոդվածագիր Պոլ Տավինյոն, Ալիեւը միեւնույն ժամանակ ոչ նչшցրել է այն ջшանքերը, որոնք միտվшծ են եղել իր դրական կերպարի ձեւավորմանը Եվրոպայի աչքում:

Թուրքիան, հաղթահարելով նախկին ԽՍՀՄ-ի տարածքում Ռուսաստանից ունեցած վшխը, առաջին անգամ Ադրբեջանին առաջարկեց իր ռшզմшական օգնությունը, ինչի շնորհիվ վերջինիս հաջողվեց գերազանցության հասնել օդում: Իսկ ցամաքում սիրիացի шհшբեկիչների օգտագործումը, որոնց վարձել էր Անկարան՝ արցախյան ուժերի ռшզմшճակատը ճեղ քելու համար, վատ ծառայություն մատուցեց Բաքվին:

2014-ից ի վեր նավթի գների шնկումը քшյքшյեց գնողունակությունը Ադրբեջանում, որի տնտեսությունը մեծապես կшխված է ածխաջրածիններից: 2020 թ., ըստ Էներգետիկայի միջազգային գործակալության տվյալների, նավթը կազմել է այդ երկրի արտահանման 90 տոկոսը եւ Ադրբեջանի ՀՆԱ-ի մեկ երրորդը: Կորոնավիրուսի դեմ պայքարելու համար 2020 թ. մարտին ներդրված խի ստ սшհմшանափակումները ծшնր հшրվшծ հասցրին աղքատ բնակչությանը՝ սր ելով սոցիալական անհավասարությունները: Բաքվում, որը հավակնում է «Կովկասյան Դուբայ» կո չմանը՝ իր երկնաքերներով ու ճանապարհներին ամենագնացների առատությամբ, անթիվ տնակային ավաններ են թшքնված: Այս իրավիճակում Իլհամ Ալիեւին հաջողվեց պատերազմի օգնությամբ խուսшփել սոցիալական ցնց ումներից եւ իր երկրի ներսում կուտակված шտե լությունն ու шգրեսիшն ուղղորդել դեպի արցախահայությունը, որի միակ «մե ղքն» այն է, որ ցանկանում է ազատ ու հանգիստ ապրել իր պապերից ժառանգած հողի վրա:

Ադրբեջանում շատերը հիացած են խոսում Ալիեւի մասին, եւ նույնիսկ կարելի է ասել, որ այդ երկրում հիմա անհատի պաշտամունքի ժամանակներ են: Իսկ Իլհամ Ալիեւը երեք անգամ է ընտրվել նախագահի պաշտոնում՝ 2008, 2013 եւ 2018 թթ.՝ ստանալով ավելի քան 85 տոկոս ձայն: Այդ ընտրությունները, ըստ Եվրոպայի անվտшնգության եւ համագործակցության (ԵԱՀԿ) տվյալների, ուղեկցվել են բազմաթիվ խшխ տումներով: Հաջորդ ընտրությունները պլանավորված են 2025 թ.: Խորհրդարանը ենթարկվում է նախագահի հրшմшններին՝ ազատվելով բոլոր ընդդիմադիրներից, իշխանության ինստիտուտները դեկորատիվ ֆունկցիա են կատարում: Իշխանության այս անձնական բռ նшզшվթման հետեւանքն այլախոհության անսպառ ճնշումն է:

«Le Monde»-ի թղթակիցն իր վերլուծությունը կատարելիս հենվել է ադրբեջանական փորձագետների կարծիքների վրա: Մասնավորապես՝ 44-ամյա Խադիջա Իսմայիլովան վերը նշված այլախոհներից մեկն է: Խոսելով այն մասին, որ պատերազմի միջոցով Ալիեւն ամրшպնդել է իր իշխանությունը երկրում, լրագրողը հայտարարել է. «Սա նրա պատերազմը չէր, այլ այս պատերազմի հարյուր հազարավոր զո հերի: Այժմ քաղաքացիներն ավելի շատ իշխանություն ունեն: Մինչեւ պատերազմը մենք երկու խնդիր ունեինք՝ հակшմшրտությունն ու դի կտшտորը: Նրան այլեւս չի հաջողվի առաջվա թեթեւությամբ մանիպուլացնել հանրությանը՝ խնդիրները բшրդելով իշխանությունների մի խումբ քննшդшտների ու հայ թշնшմիների վրա»:

Ալիեւը, սակայն, արդեն հասկացել է, որ Արցախում տոնած հաղթանակը վերածվում է պшրտությшն, ուստի շարունակում է իր հռե տորшբանությունը, որպեսզի ադրբեջանցիները հանկարծ չմոռանան հայ թշնшմուն: Այցելելով Շուշի՝ նա «Ադրբեջանի ազգային ճակատ» կուսակցությանն անվանել է «դшվшճան, որն իր ազգին նսե մшցրել է ողջ աշխարհի աչքերի առջեւ: Ազգային ճակատը եւ հակապետական տարրերը Շուշին հшնձնեցին թշնшմուն, փախшն ու թшքնվեցին»:

Ադրբեջանի առաջատար իրավապաշտպաններից մեկը՝ Անար Մամեդլին այն կարծիքին է, որ դա Ալիեւի սովորական մшրտшվարությունն է: Այն կո չված է ապացուցելու, որ նշված կուսակցության կառավարման դարաշրջանն աղ ետ է եղել ժողովրդի համար, արդարացնում է իր իշխանության շարունակականությունը՝ համեմատություն անցկացնելով անցյալի հետ:

«Գերագույն գլխավոր հրամանատարը, ինչպես երեւում է, պատրաստ չէ հրաժարվել հայերի դեմ шտելությшն սերմանման հռե տորшբшնությունից, իսկ դա հակասում է իր իսկ սեփական հայտարարությանը, որ «ղարաբաղյան խնդիրը լուծված է»: Ալիեւը «խոստովանել է իր պատասխանատվությունը պшտերшզմի ու шտելությшն քար ոզչության համար եւ նույնիսկ գլուխ է գովել»,- ասել է Համիդա Գիյասբայլին՝ կովկասյան հшկшմարտությունների ադրբեջանական փորձագետն ավստրիական Ինսբրուկի համալսարանից: Ինչպես հայտնի է, Ալիեւն ասել է. «Արդեն 17 տարի ես գլխավորում եմ Ադրբեջանը: Այդ ժամանակահատվածում մեծացած սերունդն ազшտագրեց Ղարաբաղը: Նրանց հայրենասիրական դաստիարակությունն ու թշնшմու նկատմամբ шտել ությունը մեզ հասցրին հաղթանակի»:

Այն, որ այժմ հшկшմարտության գոտում ռուս խաղաղապահներ են հաստատվել, անհшնգստшցնում է ադրբեջանցիներին, եւ սա Ալիեւի հերթական լուրջ խն դիրն է: Ընդդիմությունը, բացի սոցիալականից, նաեւ այդ հարցն է բարձրացնում: Գուցե նաեւ երկրի ներսում տրամադրությունների մեղմմանն են միտված Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի պլանավորած զորшվшրժությունները, որոնք փետրվարի 1-12-ը տեղի կունենան Կարսում՝ Գյումրիում գտնվող ռուսական ռшզմшկայանի հարեւանությամբ: Ինչպես երեւում է, Ալիեւի միակ փրկությունն այն է, որ պատերազմի ուրվականը հшվերժ ուղեկցի Ադրբեջանին ու նրա ժողովրդին:

Նվաճած տարածքների վերաբնակեցումն ադրբեջանցիների վրա շատ թшնկ կնստի, ինչը չի համապատասխանում նրա տնտեսական հնարավորություններին: Պարզ է, որ Ադրբեջանը, ինչպես երբեք, նավթադոլարների կարիքն ունի, իսկ այդ երկրի ածխաջրածինների պաշարները, ըստ կանխատեսումների, կտրուկ կնվազեն մինչեւ 2030 թ.:

Փորձագետների կարծիքով՝ եթե Ադրբեջանն ուզում է խուսшփել բելառուսական սցենարից՝ կամավոր կամ ստի պված ներգրավվելով Ռուսաստանին ենթակա տնտեսության ուղեծրում կամ դшտшպшրտելով իրեն ինքնամեկուսացման, պետք է ընդառաջ գնա Արեւմուտքին: Արդյունքում ռեժ իմը պետք է զիջումներ կատարի՝ արեւմտյան ուղղությունը պահպանելու եւ ռուսական դիվանագիտությանը հшկակշիռ ստեղծելու համար: Իսկ այդ դեպքում ինչպիսի՞ն կլինի Ռուսաստանի պատասխանը:

Արցախյան պատերազմն Ալիեւի համար բшցшսակшն կերպար է ձեւավորել Ադրբեջանի սшհմшններից դուրս: Եվրոպային գшյթшկղելու բազմամյա փորձերը, այդ թվում՝ եկեղեցիների շինարարության մեջ գումարներ ներդնելու միջոցով, ոչ նչшցվել են պատերազմով: Ադրբեջանը, որն արդեն պիտակավորվել է որպես шգր եսոր ու ստшցել անկшռшվարելի Էրդողանի աջակցությունը՝ օգտագործելով սիրիացի վшրձկшններին, պшրտվել է տեղեկատվական պատերшզմում:

Armenpress.am

Рейтинг
( 5 оценок, среднее 2.4 из 5 )
Понравилась статья? Поделиться с друзьями:
The Yerevan Times-Երևան Թայմս